صفحه اصلی – انواع سرطان – سرطان پستان – درمان سرطان پستان – سرطان پیشرفته پستان – درمان هدفمند سرطان پستان پیشرفته
انواع مختلفی از درمانهای هدفمند دارویی برای سرطان پستان پیشرفته وجود دارد.
در ارتباط با داروهای هدفمند سرطان
برخی از این داروها بخشی خاصی از سلول سرطانی را هدف قرار میدهند. برخی دیگر از سیستم ایمنی بدن برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده میکنند. داروهای هدفمند سرطان درمانهایی هستند که روش فعالیت سلولها را تغییر میدهند و به بدن در کنترل رشد سرطان کمک میکنند. سیستم ایمنی از بدن در برابر بیماریها مانند سرطان محافظت می کند و به طور معمول سلولهای آسیب دیده را شناسایی و از بین می برد. گاهی سیستم ایمنی بدن این سلولها را به اشتباه خودی شناسایی میکند و آنها را از بین نمیبرد و سرطان گسترش مییابد. دانشمندان در حال فعالیت بر روی روشهایی برای تحریک سیستم ایمنی بدن هستند که از این طریق بتواند سلولهای سرطانی را هدف قرار دهند.
شکل دریافت داروهای درمان هدفمند
فرد میتواند داروهای هدفمند را به صورت موارد زیر دریافت کند:
- به صورت قطرهای (انفوزیون) از طریق بازو
- به صورت تزریقی در زیر پوست
- قرص
تراستوزوماب (Trastuzumab)
تراستوزوماب یک داروی هدفمند سرطان است که با نامهای تجاری هرزوما (Herzuma)، هرسپتین (Herceptin) و اونتروزانت (Ontruzant) شناخته میشود. یک روش درمانی برای سرطانهایی میباشد که دارای مقدار زیادی پروتئینی به نام گیرندهی فاکتور رشد اپیتلیالی انسانی (human epidermal growth factor receptor 2) هستند. این دارو برای درمان سرطانهای زیر موثر است:
- سرطان پستان اولیه (سرطانی که در مراحل اولیه قرار دارد)
- سرطان پستان پیشرفته
- سرطان معده پیشرفته
حداکثر 30 درصد از سرطانهای پستان، HER-2 مثبت هستند. برای بررسی وجود HER-2 نیاز به نمونه برداری از سلولهای سرطانی پستان است. تراستوزوماب به صورت قطره قطره در جریان خون (تزریق به رگ) یا به صورت تزریق زیر پوستی (تزریق زیر جلدی) تجویز میشود. ممکن است ترازوزوماب به صورتهای زیر نیز تجویز شود:
- به تنهایی مصرف شود
- با داروهای شیمی درمانی مانند پاکلیتاکسل (paclitaxel) یا هورمون درمانی
- با داروهای شیمی درمانی و داروی هدفمند دیگری به نام پرتوزوماب (pertuzumab)
- با سایر داروها به عنوان بخشی از یک کارآزمایی بالینی
پرتوزوماب (Pertuzumab)
پرتوزوماب با نام تجاری پرجتا (Perjeta) شناخته میشود. این دسته پروتئین HER2 را هدف قرار میدهد. اما نسبت به تراستوزوماب قسمتهای دیگری را از پروتئین هدف قرار میدهد. پرتوزوماب به صورت قطره قطره از رگ (تزریقی) دریافت میشود. پرتوزوماب همراه با تراستوزوماب و داروی شیمی درمانی به نام دوتاکسل (docetaxel) برای بیمار تجویز میشود. این دستهی دارویی برای افراد زیر موثر است:
- افرا دارای سرطان پستان HER2 مثبت که سرطان گسترش یافته است
- افرادی که مجددا سرطان در پستان یا نزدیک آن عود کرده است و جراحی امکان پذیر نیست
- افرادی که قبلاً برای سرطان پستان پیشرفته خود تحت درمان ضد HER2 یا شیمی درمانی نبودند
دنوزوماب (Denosumab)
دنوزوماب با نام تجاری پرولیا (Prolia) یا اکس گیوا (Xgeva) شناخته میشود. یک نوع آنتی بادی مونوکلونال است که زمانی که سرطان به استخوانها گسترش یافته تجویز میشود. هنگامی که سرطان به استخوانها سرایت میکند، باعث درد و ضعیف شدن آنها میشود که ممکن است پزشک داروی دونوزوماب را پیشنهاد کند. این دارو میتواند استخوانها را تقویت کرده و خطر شکستگی را کاهش دهد و به کنترل درد کمک کند. به طور معمول هر 4 هفته بیمار این دارو را به صورت تزریقی در زیر پوست (به صورت زیر جلدی) دریافت میکند.
اورولیموس (Everolimus)
اورولیموس با نام تجاری آفینیتور (Afinitor) شناخته میشود. نوعی مهارکننده رشد سرطان است که از رشد و تقسیم برخی سلولهای سرطانی جلوگیری میکند. ایندارو به صورت قرص مصرف میشود. در صورتی که بیمار در دوران پس از یائسگی باشد از این دارو استفاده میشود. این دارو همراه با داروی هورمون درمانی به نام اگزمستان (exemestane) مصرف میشود.
پالبوسایکلیب (Palbociclib)
پالبوسایکلیب (Palbociclib) با نام تجاری ایبرانس (Ibrance) شناخته میشود. داروهای مشابه آن همچون ریبوسایکلیب (ribociclib ) با نام تجاری (Kisqali) و آبماسایکلیب (abemaciclib) با نام تجاری ورزنیوس (Verzenios) همه از دسته داروهای هدفمندی هستند که به نام مهارکننده رشد سرطان (مهار کننده پروتئینهای CDK4 و CDK6 که محرک رشد و تقسیم سلول هستند) شناخته میشوند. وقتی گیرندههای هورمونی زیادی وجود داشته باشند، آن نوع پروتئینها میتوانند بیش از حد فعال شوند که این موضوع میتواند در سرطان پستان پیشرفته اتفاق بیفتد. این داروها میتوانند به کنترل رشد سلولهای سرطانی پستان و کاهش سرعت آنها کمک کنند. این روش درمانی برای سرطان پستان پیشرفته با گیرنده هورمونی مثبت موثر است و فقط در خانمهایی به کار میرود که قبلاً تحت درمان هورمونی نبودهاند. همچنین بیمار باید در قبال HER2 منفی باشد. این بدان معنی است که داروهایی مانند تراستوزوماب قابل استفاده برای بیمار نیستند. یکی از این داروها همراه با هورمون درمانی مصرف میشود. سه داروی اشاره شده به یک اندازه موثر هستند. اما عوارض جانبی متفاوتی دارند. درصورتی که دارو برای بیمار مناسب باشد پزشک میتواند داروی مناسب را برای او تجویز کند. بیمار پالبوسایکلیب و ریبوسایکلیب را به صورت قرص روزانه و به مدت 21 روز مصرف کرده و سپس مصرف آن را به مدت 7 روز قطع میکند. این یک چرخه درمان است. سپس چرخه بعدی شروع میشود. آبماسایکلیب (abemaciclib) هر روز و بدون وقفه باید مصرف گردد.
تراستوزوماب امتانسین (Trastuzumab emtansine)
تراستوزوماب امتانسین با نام تجاری Kadcyla شناخته میشود که ترکیبی از 2 داروی تراستوزوماب و امتانسین میباشد. یک روش درمانی برای سرطان پستان HER2 مثبتی است که دچار بازگشت شده یا به سایر قسمتهای بدن گسترش یافته است. معمولاً فقط در صورتي این دارو برای بیمار تجویز میشود كه بیمار قبلا با تراستوزوماب و داروي تاكسان (taxane) درمان شده باشد. این دارو هر 3 هفته یک بار، از طریق تزریق به رگ خون مصرف میشود.
درمانهای دارویی هدفمند برای مردان مبتلا به سرطان پستان
از آنجا که سرطان پستان در مردان بسیار نادر است، آزمایشات تحقیقاتی در مورد داروهای هدفمند سرطان پستان فقط درمورد خانمها انجام شده است. بنابراین میزان کارایی این داروها در آقایان مشخص نیست. اما ممکن است بیمار هنوز قادر به مصرف داروهای هدفمند باشد.
پژوهش
محققان در حال بررسی انواع مختلف داروهای هدفمند سرطان پیشرفته پستان هستند. این داروها با شیمی درمانی یا انواع دیگر داروها ترکیب میشوند تا میزان کارایی آنها برای بهبود درمان بررسی شود.
عوارض جانبی
عوارض جانبی داروهای هدفمند مطابق با مصرف داروی خاص متفاوت میباشند. ممکن است بیمار چند عارضه جانبی داشته باشد. عوارض جانبی ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- واکنش آلرژیک
- اسهال
- خستگی
- علائم آنفولانزا مانند تب ، درد عضلانی و بیماری
- کاهش تعداد گلبول قرمز
در صورت بروز عوارض جانبی بیمار باید به پزشک یا پرستار خود اطلاع دهد.
ترخیص بیمار
ممکن است کنارآمدن با درمان داروهای هدفمند سرطان پیشرفته پستان دشوار باشد. پرستار به بیمار اطلاعات لازم در خصوص تماس را میدهد و در صورت بروز مشکل در منزل بیمار میتواند تماس بگیرد. در صورت بروز عوارض جانبی مهم است که بیمار در اسرع وقت با تیم درمانی تماس بگیرد.