صفحه اصلی – انواع سرطان – سرطان پستان – درمان سرطان پستان – گزینه های درمان
گزینه های درمان
درمانهای اصلی برای سرطان شامل :
- جراحی
- شیمی درمانی
- پرتو درمانی
- هورمون درمانی
- داروهای هدفمند سرطان
با توجه به وضعیت بیمار امکان استفاده از چند روش بالا جهت درمان وجود دارد. پزشک همه جوانب وضعیت بیماری فرد را مورد برسی قرار میدهد. سپس بهترین روش درمانی را انتخاب میکند.
تصمیم گیری درمورد درمان
تیمی شامل پزشکان و دیگر متخصصین که به این گروه، تیم پزشکی درمانی (multidisciplinary team) میگویند، بهترین درمانها و مراقبتها را برای بیمار در نظر میگیرند.
مسیر درمان بیمار به موارد زیر بستگی دارد:
- نوع سرطان
- محل تشکیل تومور در پستان
- اندازه تومور در پستان
- چگونگی گسترش تومور در پستان
- میزان غیر طبیعی دیده شدن سلول های سرطانی
- وضعیت یائسگی
- وضعیت سلول های سرطانی در قبال داروهای هدفمند
- مقاومت و توانایی بدن بیمار
تیم پزشکی درمورد نوع درمان، عوارض و اهمیت درمان با بیمار مشورت و در مورد نحوهی درمان تصمیم مناسب را اتخاذ میکند.
اکثر در بیمارستانها، پرستاران متخصص سرطان پستان هستند که در تیم پزشکی حضور دارند. همین طور بیماران بیشتر با پرستاران در ارتباط هستند. پرستاران اطلاعات کافی را دارند و بیمار میتواند برای درک مسیر درمان سوالات ممکن را از پرستاران بپرسند.
جرای توده سرطانی
بیشتر بیماران درمان را با جراحی شروع میکنند که پزشک امکان دارد به بیمار در ارتباط با درمان او مشورت و حق اتخاب روش درمان را به خود فرد واگذار کند. روش های مختلف جراحی وجود دارد.
1- جراحی پستان از نوع محافظتی (breast conserving)
تیم پزشکی روشهای مختلف جراحی را به فرد پیشنهاد میکنند. با توجه به سایز و موقعییت سرطان فرد بیمار شاید بتوانند تودهی سرطانی را با برداشتن قسمتی از بافت پستان از بین ببرند. به این نوع عمل جراحی breast conserving surgery یا عمل جراحی موضعی گسترده wide excision surgery میگویند.
2- برداشتن تمام بافت پستان (mastectomy)
امکان دارد فرد بیمار ترجیح دهد که همهی بافت پستان او برداشته شود که به این روش، جراحی ماستکتومی (mastectomy، میگویند. این امکان وجود دارد که همزمان با جراحی ماستکتومی یا بعد آن، باسازی پستان (breast reconstruction) صورت گیرد.
3- جراحی گرههای لنفی
سلولهای سرطانی امکان دارد در قسمتهای دیگر بدن پخش شوند. معمولا ابتدا در گرههای لنفی زیر بغل که نزدیک پستان است گسترش پیدا میکنند. بیمار برای بررسی غدد لنفاوی زیر بغل، معمولا سونوگرافی انجام میدهد که امکان دارد از غددهای لنفی نمونه برداری شود. دو نوع عمل جراحی گرههای لنفاوی وجود دارد. در صورتی که جراح 1 تا سه گره لنفاوی را برای نمونه برداری جراحی کند به آن نمونه برداری sentinel lymph node گفته میشود. درصورتی که تعداد گرههای لنفاوی بشتر باشد به آن axillary clearance گفته میشود.
پرتودرمانی سرطان پستان
برای از بین بردن سلولهای سرطانی از اشعهی ایکس استفاده میشود. پس از عمل جراحی محافظتی (breast conserving)، ممکن است که 3 هفته پرتودرمانی تجویز شود. پس از عمل جراحی ماستکتومی ممکن است در شرایطی پرتودرمانی صورت گیرد.
آزمایش روی سلول های سرطانی
براساس این که چه درمانی باید برای فرد بیمار تجویز شود، پزشک آزمایشهای خاصی را تجویز میکند که وضعیت پروتئینهای خاص را برای درمان با روشهای درمان هدفمند و هورمون درمانی ارزیابی کند.
درمان های دارویی
متخصص شاید برای درمان سرطان به بیمار هورمون درمانی، شیمی درمانی و داروهای هدفمند سرطان را پیشنهاد دهد. بیمار اکثرا این درمان ها را بعد از عمل جراحی انجام میدهد که این روشها میتواند احتمال بازگشت سرطان را کاهش دهند.
در صورتی که تودهی سرطانی بزرگ باشد، ممکن است که قبل از جراحی شیمی درمانی یا هورمون درمانی انجام شود. شیمیدرمانی و هورموندرمانی باعث نابودی سلولهای سرطان میشوند و این امکان را فراهم میکنند که بخشی از بافت پستان به جای کل پستان جراحی شود.
در صورتی که سلولهای سرطانی دارای پروتئینی به اسم HER-2 باشند، این امکان وجود دارد که پیش از جراحی داروهای هدفمند همراه با شیمیدرمانی تجویز شوند.
پزشک در ارتباط با مفید بودن این روش توصیههای لازم را به بیمار میکند. به منظور تقویت استخوانها امکان دارد که به بیمار داروهای تقویت کننده استخوان پیشنهاد شود که زمینه جلوگیری از گسترش سرطان به استخوان را فراهم میکنند.
ابزارهای کامپیوتری
برنامه های کامپیوتری میتوانند از طریق پیشنهاد مناسب درمان به پزشکان کمک کنند. این برنامهها حاوی تمام جزئیات نتایج آزمایشها برای درمانهای پس از جراحی در مراحل اولیه سرطان پستان است. پزشکان میتوانند جزئیات وضعیت سرطان فرد را در نرم افزار تایپ کرده و روشهای درمانی مختلف پیشنهادی را اضافه کنند. این نرمافزارها اعلام میکنند که چهقدر درمانهای مختلف شانس بازگشت دوبارهی سرطان را کاهش میدهند. به علاوه این برنامهها اطلاعاتی دربارهی عوارض جانبی درمانهای مختلف ارائه میدهند. یکی از برنامههای رایجی که در این خصوص استفاده میشود Predict است.
احتمال بازگشت براساس وضعیت ژنها
آزمایشهای بررسی عملکرد ژنها (gene activity) یا پروفایل بیانی ژنها (gene expression profiling)، تستهایی هستند که در آنها وضعیت عملکرد بیان ژنها سنجیده میشود. در این بررسیها تعدادی از ژنهای سرطانی از نظر فعالیت آزمایش میشوند که دانستن وضعیت عملکرد ژنها این کمک را به متخصصان میکنند که بفهمند احتمال بازگشت سرطان در فرد بیمار چهقدر است. اگر پزشک از نتیجه مناسب شیمی درمانی مطمئن نباشد، میتواند آزمایش پروفایل تومور را (tumor profiling tests) تجویز کند. نتیجه تست در تجویز شیمی درمانی برای کاهش خطر بازگشت سرطان موثر است. بعضی از آزمایشهای پروفایل توموری (tumor profiling test) برای سرطان پستان در دسترس هستند. آزمایشهای زیر نمونههای از آزمایشهای پروفایل بیان ژنی (GEP) هستند:
- EndoPredict (EPclin score)
- Oncotype DX Breast Recurrence Score
- Prosigna
برای این تستها از نمونههای بافتی که در حین جراحی تهیه شده، استفاده میشود. این آزمایشها با تستهایی که وضعیت ارثی نقص ژنتیکی را بررسی میکنند، متفاوت هستند.
درمان سرطان پستان پیشرفته
سرطان پستان پیشرفته به مفهوم پخش شدن سرطان پستان در دیگر اعضای بدن است. هدف از درمان این است که رشد توده سرطانی کنترل و عوارض حاصل از توده سرطانی تقلیل یابد. این درمانها شامل موارد زیر میباشند:
- هورمون درمانی
- شیمی درمانی
- پرتودرمانی
- داروهای هدفمند
مشورت با متخصصان دیگر
تصمیمات درمانی ممکن است پیچیده و گیج کننده باشند. اگر بیمار میخواهد نظرات پزشکان دیگری را در مورد درمان خود بداند میتواند با آنها مشورت کند. برای این کار نیاز است که نتایج حاصل از تستهایی را که انجام داده به متخصص دیگری نشان دهد و متخصصان دیگر نتایج آزمایشات و سونوگرافی بیمار را برسی کنند. مشورت با دیگر متخصصان معمولا به این معنا نیست که پزشک جدید درمان و مراقبت فرد بیمار را بر عهده بگیرد. آنها با بیمار و پزشک فعلی فرد درمورد تعیین بهترین روش درمانی مشورت میکنند. پزشک دوم از این که میخواهد بیمار با او مشورت و از او اطلاعات کسب کند بسیار خوشحال است و سعی میکند با بیمار ملاقات داشته باشد. هر چند که به دلیل تعیین وقت ملاقات ممکن است در درمان بیمار تاخیر بهوجود آید. در صورتی که بیمار قبل از مراجعه به پزشک دوم لازم است در مورد مسیر درمان با پزشک معالج خود صحبت کند، این امکان وجود دارد که با توضیح بیشتر از مراجعه به پزشک دیگر صرف نظر کند. همیشه بهتر است تا بیمار قبل از مراجعه به بیمارستان برای ملاقات با متخصص خود چند سوال یادداشت کند. به خاطر سپردن همهی سوالات بعد از اولین ملاقات کار بسیار سختی است. نوشتن سوالات از قبل به فرد بیمار کمک میکند تا در هنگام بحث اعتماد به نفس بالایی داشته باشد.
کارآزمایی بالینی
متخصصان ممکن است این سوال را از بیمار بپرسند که تمایل به شرکت در یک آزمایش بالینی دارد یا خیر. پزشکان و محققان کارآزماییهای بالینی را برای بهتر کردن درمانهای موجود و ایجاد روشهای درمانی جدید انجام میدهند.
کلمات کلیدی: سرطان پستان، درمان، جراحی، متخصص